’Czyn ten uważamy za haniebny! Wyrażamy stanowczy sprzeciw, wobec bezprecedensowego zamachu na wspólną pamięć i żądamy zaniechania jakichkolwiek prób dyskredytowania heroicznych czynów oraz postaw naszych narodowych bohaterów’ – tak m.in. pisze w oświadczeniu Zarząd Województwa Podkarpackiego. To reakcja samorządu na usunięcie postaci bł. Rodziny Ulmów z ekspozycji Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
W całej Polsce głośnym echem odbiło usunięcie z ekspozycji wystawy w muzeum postaci rtm. Witolda Pileckiego, św. Maksymiliana Marii Kolbego oraz bł. Rodziny Ulmów. Wiele środowisk i polityków wyraziło swoje oburzenie wobec takich działań i zażądało przywrócenia tych postaci na ekspozycję. Do tych głosów dołączył Zarząd Województwa Podkarpackiego.
Treść oświadczenia:
„Oświadczenie zarządu województwa podkarpackiego – wyrażające sprzeciw wobec usunięcia postaci Błogosławionej Rodziny Ulmów z ekspozycji Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
Z oburzeniem i niedowierzaniem obserwujemy działania podejmowane przez dyrekcję Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, która z ekspozycji stałej usunęła wizerunek błogosławionej Rodziny Ulmów. Czyn ten uważamy za haniebny! Wyrażamy stanowczy sprzeciw, wobec bezprecedensowego zamachu na wspólną pamięć i żądamy zaniechania jakichkolwiek prób dyskredytowania heroicznych czynów oraz postaw naszych narodowych bohaterów.
Jako Zarząd Województwa Podkarpackiego, któremu mieszkańcy powierzyli rolę gospodarzy regionu, mówimy stanowcze NIE dla usuwania postaci bohaterów – błogosławionych Józefa i Wiktorii Ulmów wraz z Dziećmi z przestrzeni publicznej, dyskursu historycznego oraz świata uniwersalnych wartości, które są nienaruszalnym fundamentem naszej tożsamości.
Na Podkarpaciu z wielkim pietyzmem i szacunkiem traktujemy historię oraz dziedzictwo naszych przodków i Ich dokonania. Województwo Podkarpackie jest depozytariuszem pamięci o tysiącach Polaków, którzy w czasie II wojny światowej pomagali Żydom, narażając własne życie. Samorząd Województwa Podkarpackiego był jedną z pierwszych instytucji, które rozpoczęły proces przywracania pamięci i należytego miejsca w historii Rodzinie Ulmów i wielu innych Polaków, którzy podczas II wojny światowej wykazali się podobnie heroiczną postawą.
By pamięć ta mogła trwać, w 2008 roku Sejmik Województwa Podkarpackiego jednomyślnie podjął decyzję o powołaniu instytucji poświęconej Polakom ratującym Żydów w trakcie okupacji niemieckiej, co w 2016 roku znalazło zwieńczenie w postaci Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Poprzez powstanie Muzeum Rodzina Ulmów została wyniesiona do rangi symbolu polskiego sprzeciwu, wobec barbarzyńskiej ideologii nazistowskiej, której najtragiczniejszym wyznacznikiem okazał się być Holokaust. Niezaprzeczalne świadectwo braterstwa, miłości bliźniego i miłosierdzia Józefa i Wiktorii Ulmów z Dziećmi znalazła potwierdzenie w Ich beatyfikacji.
Usunięcie z muzealnej ekspozycji wielkoformatowej fotografii poświęconej Rodzinie Ulmów, zwłaszcza, że dzieje się to w roku, który Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił Rokiem Rodziny Ulmów, trudno potraktować inaczej, niż jako haniebny atak na bohaterów, którzy za wierność humanistycznym ideałom zapłacili śmiercią. Ten atak bulwersuje tym bardziej, że współczesne muzeum jest przestrzenią spełniającą społecznie odpowiedzialną funkcję, stając się nośnikiem międzypokoleniowego przekazu kulturowego, rzecznikiem określonych idei i wartości oraz forum ich prezentacji, zapewniając ciągłość i rozwój wspólnot. Obecność historii bohaterskiej Rodziny Ulmów w narracji wystawy głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku jest nie tylko ważnym elementem opowieści historycznej, która na pojedynczym przykładzie obrazuje dramat II wojny światowej i starcie dobra ze złem. Ukazanie losów Samarytan z Markowej jest jednocześnie zapewnieniem transmisji niezbywalnych wartości, które wykraczają poza regionalną czy narodową percepcję dziejów. Zarząd Województwa Podkarpackiego apeluje, aby męczeństwu i śmierci Józefa
i Wiktorii Ulmów z Dziećmi oddać należną cześć oraz zapewnić Ich heroicznemu dziedzictwu stałe miejsce na wystawie głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. My, współcześni powinniśmy z najwyższym szacunkiem skłonić głowę przed Ich nadludzką odwagą, mając nadzieję, że nigdy nie będziemy musieli stawać w obliczu wyborów, wobec których takim heroizmem wykazała się Błogosławiona Rodzina Ulmów.
Jednocześnie, odnosząc się do oświadczenia wydanego przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Zarząd Województwa Podkarpackiego stanowczo apeluje i oczekuje przywrócenia Rodzinie Ulmów godnego, odpowiadającego doniosłości Ich heroicznego czynu, miejsca w przestrzeni muzeum.”