81 lat temu na ziemi tarnowskiej rozegrała się brawurowa akcja żołnierzy Armii Krajowej, Most III. Dzisiaj (27.07.) w Wał-Rudzie i Zabawie upamiętniono wydarzenie z czasów II wojny światowej.
Na prowizorycznym lądowisku między Wał-Rudą, Zabawą i Jadownikami lądował wówczas brytyjski samolot „Dakota”. Miał on zabrać do Londynu schematy i najważniejsze części niemieckich pocisków rakietowych. Samolot miał jednak problem z wystartowaniem, a akcja, zamiast trwać kilka minut, przeciągnęła się do ponad godziny.
Jak mówili uczestnicy uroczystości, pamięć o bohaterskiej podstawie partyzantów i polskich służb wywiadowczych wciąż jest żywa w regionie:
-Mój wujek u siebie w domu przechowywał przez pewien czas tego kuriera, Arciszewskiego. Ja już jestem w takim wieku, że tych ludzi, którzy byli w akcji, bardzo dużo osobiście znałem. – mówił uczestnik rocznicowych obchodów.
-Musi nastąpić coś takiego, wśród młodych ludzi, żeby oni zaczęli pamiętać o tym, że bohaterów nie trzeba szukać gdzieś daleko. Oni są tutaj, nasi, miejscowi. O nich powinniśmy pamiętać i przedstawiać ich jako wzory do naśladowania. To byli młodzi ludzie, którzy oddali swoje najlepsze lata, żeby ratować ojczyznę w czasie II wojny światowej. – dodawał inny z uczestników.
-Duma z bohaterów, którzy żyli między nami. – podsumowywał mężczyzna, uczestniczący w uroczystościach z wnukiem.
Gdyby akcja partyzantów i wywiadu wyszła na jaw, mieszkańców okolicznych miejscowości czekałyby represje ze strony niemieckiego okupanta. Ostatecznie, samolot wzbił się w powietrze i odleciał w kierunku brytyjskiej bazy na terenie Włoch.
Na pamiątkę wydarzeń sprzed 81 lat, złożono hołd przed pomnikiem w Wał-Rudzie, była także Msza św. w sanktuarium w Zabawie, w intencji bohaterów akcji Most III. Wręczono także okolicznościowe odznaczenia.
Kustosz sanktuarium, ks Zbigniew Szostak, otrzymał Złoty Krzyż Zasługi Stowarzyszenia Dzieci Wojny oraz odznaczenie pamiątkowe za zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Odznaczenia nadano za wkład w upamiętnienie bohaterów akcji Most III.
Jak zapowiedział ks. Szostak, w Zabawie będzie przybywało elementów, które będą przypominały o akcji – ma powstać m.in. mural:
-To odznaczenie chcę dedykować tym wszystkim, z którymi mogłem współpracować, bo przecież sam nic bym tutaj nie zrobił. Chciałbym też powiedzieć mieszkańcom naszej diecezji, że już w niedługim czasie będzie przygotowany mural – kolejne etapy, które towarzyszyły całej operacji. Po to, żeby wejść w te etapy i poznać historię, która jest chlubą. Nie tylko wspominamy i opłakujemy śmierć, ale jest też chluba tych ludzi, którzy w brawurowy sposób przylecieli tutaj, bez żadnej osłony, ryzykując swoje życie, a tutaj chwała ludziom, którzy potrafili się zorganizować, przygotować, przyjąć ten samolot.
W ubiegłym roku w pobliżu sanktuarium bł. Karoliny w Zabawie otwarto hangar – muzeum, w którym prezentowane są fragmenty rakiety V-2 oraz części samolotu Dakota.