Dwuspadowy, symetryczny dach, naturalne materiały wykończeniowe i sady przydomowe. To tylko część elementów zawartych w katalogu form zabudowy dla Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego przygotowanego przez tarnowski oddział Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Broszura podpowie jakie elementy uwzględnić w projekcie budynku, aby wpisywał się w tożsamość miejsca.
Jak mówi mgr inż. arch. Magdalena Sekuła starszy specjalista ds. ochrony krajobrazu, wartości historycznych i kulturowych, obecne budownictwo często odbiega od tradycji architektonicznej terenu. Często budynki powstają bez stylu, w oderwaniu od tożsamości miejsca.
W broszurze są zdjęcia prezentujące przykłady sugerowanej zabudowy, które udowadniają, że budynek może być jednocześnie nowoczesny i nawiązujący do lokalnej tradycji architektonicznej.
– Są tam wskazane formy zabudowy, którymi należy się sugerować, aby zachować to nawiązanie do tożsamości miejsca. Są też podane współczesne przykłady adaptacji starej zabudowy. Wstęp do naszej broszury rozpoczynają słowa architekta i profesora Wiktora Zina 'Architektura jest to dodanie części do istniejącej już całości. Tą całością jest krajobraz – środowisko’. Dlatego musimy być bardzo wyczuleni, gdzie i jaką część do tego krajobrazu dodajemy.
Dla Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego wyszczególniono kilka charakterystycznych elementów tradycyjnej zabudowy.
– Takimi podstawowymi elementami to jest dwuspadowy symetryczny dach o jednakowych kątach nachylenia, szczegółowo doprecyzowanych w broszurze jeśli chodzi o wysokość zabudowy. Materiały wykończeniowe, elewacje, które mają bazować na materiałach naturalnych, drewno, kamień, tynk, dachówka ceramiczna. Kolorystyka zbliżona do barw materiałów naturalnych. Dużą rolę też odgrywa zagospodarowanie działki, które powinno bazować na rodzimych gatunkach drzew i krzewów oraz sadach przydomowych, które dawniej były bardzo popularne a ostatnio są w zaniku.
Tarnowski oddział planuje stworzenie następnych katalogów dla pozostałych Parków Krajobrazowych, nad którymi czuwa.