środa, 17 września 2025
TARNÓW +48 14 627 50 50  NOWY SĄCZ +48 18 449 06 00 

103,6 FM | 101,2 FM | 88,3 FM | 105,1 FM

  • STRONA GŁÓWNA
  • WIADOMOŚCI
    • AKTUALNOŚCI
    • RELIGIA
    • SPORT
    • KULTURA
    • GALERIE
  • KONCERT ŻYCZEŃ
  • PATRONATY
  • 43. PPT
  • RAMÓWKA
  • REKLAMA
  • RADIO
    • KINO PLENEROWE
    • LUDZIE RADIA
    • AUDYCJE
    • KONCERT ŻYCZEŃ
    • PATRONAT
    • PRACA
    • PRACA KRAKÓW
    • TARGI PRACY KRAKÓW
    • DODAJ OFERTĘ PRACY
    • ATS
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • KONTAKT
  • WSPARCIE
Brak
View All Result
POSŁUCHAJ
RDN
  • STRONA GŁÓWNA
  • WIADOMOŚCI
    • AKTUALNOŚCI
    • RELIGIA
    • SPORT
    • KULTURA
    • GALERIE
  • KONCERT ŻYCZEŃ
  • PATRONATY
  • 43. PPT
  • RAMÓWKA
  • REKLAMA
  • RADIO
    • KINO PLENEROWE
    • LUDZIE RADIA
    • AUDYCJE
    • KONCERT ŻYCZEŃ
    • PATRONAT
    • PRACA
    • PRACA KRAKÓW
    • TARGI PRACY KRAKÓW
    • DODAJ OFERTĘ PRACY
    • ATS
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
    • KONTAKT
  • WSPARCIE
SŁUCHAJ
RDN

Nowe odkrycia na Cmentarzu Żydowskim w Tarnowie. 'Może być ich jeszcze więcej’

Jakub Sajdakautor / źródło: Jakub Sajdak
2023/11/15 - 11:11
- AKTUALNOŚCI
A A
fot. Adam Bartosz

fot. Adam Bartosz

Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterEmail

Co najmniej kolejnych 250 starych macew, odnalezionych w ostatnim czasie na Cmentarzu Żydowskim w Tarnowie, czeka na odczytanie i wpisanie do ewidencji. Przypuszczalnie jednak może być ich zdecydowanie więcej.

Prace inwentaryzacyjno-poszukiwawcze części kirkutu trwają od dłuższego czasu. W tym roku największych odkryć dokonano w najbardziej zaniedbanych obszarach nekropolii. Szybko tam udało się odnaleźć i odczytać niemal dwieście macew z hebrajską inskrypcją, pochodzących nawet z XIX wieku.

Jak się okazuje, to nie był koniec. Prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie Adam Bartosz przekazuje, że niemal każdy dzień przynosi nowe odkrycia dawnych żydowskich nagrobków.

– Cały cmentarz to ogromny obszar, ma ponad 3,2 ha. W tych kwaterach, gdzie są poprzewracane te nagrobki, inwentaryzacja, którą wcześniej dokonaliśmy była taka trochę pobieżna, bo zapisywaliśmy tylko to, co można było bez technicznego wysiłku odkryć. Natomiast w tej chwili jest człowiek, który, niestety sam to robi, ale nawet olbrzymie, prawie tonowe nagrobki, potrafi odwrócić. Oczywiście przy pomocy odpowiednich urządzeń. Obecnie mamy kolejnych 250 już odkrytych nagrobków, gotowych do odczytania.

https://rdn.pl/wp-content/uploads/2023/11/15Bartosz.mp3

Odczytaniem inskrypcji zajmują się specjaliści z Warszawy z biura naczelnego Rabina Polski, Michaela Schudricha, którzy raz na jakiś czas w tym celu przyjeżdżają do Tarnowa. Odczytane nagrobki poszerzają bazę danych osób, pochowanych na kirkucie. Do tej pory znajduje się w niej ponad 5,5 tysiąca nazwisk. Lista pomaga rodzinom żydowskim z całego świata odkrywać informacje o swoich korzeniach.

– Jeśli te odkrycia 'włożymy’ do bazy danych, to ludzie się dowiadują o swoich przodkach i przyjeżdżają tutaj, do Tarnowa. Mamy naprawdę czasem bardzo wzruszające sytuacje, któreś tam, np. trzecie pokolenie odkrywa, że mają tutaj tego dziadka, o którym chodziły legendy, a tylko znali jego nazwisko

– opowiada Adam Bartosz.

https://rdn.pl/wp-content/uploads/2023/11/15Bartosz2.mp3

Nagrobki po uporządkowaniu i odczytaniu wracają na swoje miejsce, gdyż nie ma możliwości ich odrestaurowania.

– To, przynajmniej z dwóch względów, jest mało sensowne. Po pierwsze to olbrzymie koszty. Po drugie – ten cmentarz, tak jak wygląda, to jest też jakiś dokument historii. Są tam takie całe kwartały, których nawet nie chcemy za bardzo ruszać, po za tym tylko, że chcemy odczytać nagrobki. Jest też pewien religijny problem. Ortodoksyjne zasady powiadają, że tych przewróconych macew nie powinno się ruszać. Jeśli nawet ruszamy, to one powinny stanąć dokładnie w tym miejscu, gdzie były. Jeśli nie mamy ponad stuprocentowej pewności, że w tym miejscu można ją wkopać, to nie wolno. Jeżeli postawilibyśmy w miejscu, gdzie nie znajduje się ten człowiek, to jest to wielki błąd

– tłumaczy prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie.

https://rdn.pl/wp-content/uploads/2023/11/15Bartosz3.mp3

Cmentarz Żydowski w Tarnowie jest jednym z najstarszych tego typu obiektów w Polsce. Data założenia nekropolii nie jest znana, na podstawie zachowanych dokumentów zakłada się, że cmentarz istniał w już w 1581 roku.

Prace związane z odkrywaniem nagrobków cały czas są kontynuowane. Wstępne szacunki wskazują, że może być ich jeszcze nawet ponad pięćset.

IMG20231114113632 scaledfot. Adam Bartosz
IMG20231101103721 scaledfot. Adam Bartosz
IMG20231101103637 scaledfot. Adam Bartosz
IMG20231101103921 scaledfot. Adam Bartosz
Tagi: TarnówAdam BartoszKomitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiejcmentarz żydowskimacewy
Poprzedni

Uczniowie pomogli kobiecie, która została okradziona. Podziękował im za to komendant policji [ZDJĘCIA]

Następny

’Każdy dobry uczynek jest kluczem do bram raju’. O sprawach ostatecznych na spotkaniu w Tuchowie

ZOBACZ RÓWNIEŻ

645af8b5 2cb2 48a1 b684 cd749c3d2411
AKTUALNOŚCI

Tarnów nie przystąpi do projektu wschodniej obwodnicy. Zabrakło większości na rozmowy z GDDKiA

17 września 2025
kradziez akta
AKTUALNOŚCI

Kradli maszynki do golenia. W jednym przypadku to recydywa!

17 września 2025
fot. Gmina Łużna
AKTUALNOŚCI

Łużna: Osoby starsze znajdą tu opiekę i wsparcie [ZDJĘCIA]

17 września 2025
sybir 1
AKTUALNOŚCI

Dzień Sybiraka i 86. rocznica sowieckiej agresji na Polskę. Żywe lekcje historii w Nowym Sączu [ZDJĘCIA]

17 września 2025
27
AKTUALNOŚCI

Kino plenerowe RDN zawita do Zgłobic

17 września 2025
zYszUpDp
AKTUALNOŚCI

Podwyżka opłat od nieruchomości w Tarnowie – radni zdecydowali o podniesieniu podatków

17 września 2025
D5kpVtTT
AKTUALNOŚCI

’To była tragedia matki, która nie miała co dać jeść swojemu dziecku” – wspomnienia Sybiraków w rocznicę ataku Armii Czerwonej

17 września 2025
fot. Urząd Miasta Nowego Sącza
AKTUALNOŚCI

Nowy Sącz: Będą dwa etapy remontu ul. Kilińskiego

17 września 2025

NAJNOWSZE

645af8b5 2cb2 48a1 b684 cd749c3d2411

Tarnów nie przystąpi do projektu wschodniej obwodnicy. Zabrakło większości na rozmowy z GDDKiA

19:07

Kradli maszynki do golenia. W jednym przypadku to recydywa!

17:05

Łużna: Osoby starsze znajdą tu opiekę i wsparcie [ZDJĘCIA]

16:04

Dzień Sybiraka i 86. rocznica sowieckiej agresji na Polskę. Żywe lekcje historii w Nowym Sączu [ZDJĘCIA]

15:03

Kino plenerowe RDN zawita do Zgłobic

15:03

Podwyżka opłat od nieruchomości w Tarnowie – radni zdecydowali o podniesieniu podatków

14:02

’To była tragedia matki, która nie miała co dać jeść swojemu dziecku” – wspomnienia Sybiraków w rocznicę ataku Armii Czerwonej

14:02

Nowy Sącz: Będą dwa etapy remontu ul. Kilińskiego

14:02

Rusza kolejna edycja 'Sprzątania Świata”. Tarnowianie ponownie włączą się do akcji

12:12

ROADPOL Safety Days z sądecką drogówką

12:12

NIE PRZEGAP

karol gorski 16 09001

W Klimkówce wciąż niski stan wody. Będzie problem z dostawami dla mieszkańców? [WIDEO]

16 września 2025
znicz2 1

Zmarła śp. Waleria Kołodziej, mama Biskupa Jerzego Kołodzieja SDS

2 września 2025
fot. Komenda Miejska Policji w Nowym Sączu

Policja kontrolowała ruch z powietrza. Posypały się mandaty

10 września 2025
RADIO KATOLICKIE
UN PAPIESKI
UNS
AKCJA KATOLICKA
BIBLOS
KULTURA TARNÓW
SRK
CARITAS
KANA
ITER
Małopolska
AKADEMIA TARNOWSKA

RDN MAŁOPOLSKA

ul. gen. Józefa Bema 14
33 - 100 Tarnów
tel.: +48 14 627 50 50
e-mail: info@rdn.pl

RDN NOWY SĄCZ

pl. Kolegiacki 4
33 - 300 Nowy Sącz
tel.: +48 18 449 06 00
e-mail: sacz@rdn.pl

AKTUALNOŚCI
RELIGIA
SPORT
KULTURA
GALERIE
PATRONATY
WSPARCIE

Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone. RDN. 2024.

Brak
View All Result
  • Radio RDN
  • WIADOMOŚCI
    • AKTUALNOŚCI
    • RELIGIA
    • SPORT
    • KULTURA
  • KONCERT ŻYCZEŃ
  • GALERIE
  • 43. PPT
  • PATRONATY
  • RAMÓWKA
  • REKLAMA
  • RADIO
    • KINO PLENEROWE
    • LUDZIE RADIA
    • AUDYCJE
    • KONCERT ŻYCZEŃ
    • PATRONAT
    • PRACA
    • PRACA KRAKÓW
    • TARGI PRACY KRAKÓW
    • DODAJ OFERTĘ PRACY
    • ATS
    • POLITYKA PRYWATNOŚCI
    • STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
  • KONTAKT
  • WSPARCIE

© 2024. Wszelkie prawa zastrzeżone. RDN.

Ta strona korzysta z plików cookie. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Polityka prywatności.
Przejdź do treści
Otwórz pasek narzędzi Narzędzia ułatwień

Narzędzia ułatwień

  • Powiększ tekstPowiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • Odcienie szarościOdcienie szarości
  • Wysoki kontrastWysoki kontrast
  • NegatywNegatyw
  • Podkreślone linkiPodkreślone linki
  • Czcionka alternatywnaCzcionka alternatywna
  • Resetuj Resetuj