Rozliczanie dochodów w urzędzie skarbowym to obowiązek, o którym bezwzględnie trzeba pamiętać. Co się jednak stanie, gdy deklaracja zostanie złożona z błędami lub nie dostarczy się jej wcale? Oto konsekwencje, jakie mogą ponieść osoby, które nie uregulowały kwestii podatkowych u fiskusa.
Jak wybrać właściwą deklarację PIT?
Wybór właściwego formularza PIT to obowiązek prawny każdej osoby fizycznej. W przypadku wypełnienia niewłaściwego dokumentu urząd skarbowy uznaje, że podatnik się z nim nie rozliczył. Z tego powodu tak ważne jest, by wiedzieć, który z druków wybrać i zapoznać się ze szczegółowymi warunkami wypełniania każdego rodzaju deklaracji. Pomocą służą specjalistyczne strony internetowe, w tym warta polecenia https://www.pit.pl/pit/, witryny rządowe oraz artykuły takie jak ten.
Jakie więc formularze ma do wyboru podatnik? Spośród kilkunastu urzędowych deklaracji najczęściej wykorzystywana jest PIT-37. Wypełniają ją osoby fizyczne, które w poprzednim roku otrzymywały wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę lub cywilnoprawnej. Ten dokument można rozliczyć samemu, ze współmałżonkiem lub dzieckiem. Co ważne, uzupełnieniem do tej deklaracji jest PIT-11, w którym płatnik określa, ile ma źródeł dochodu. Powinien go wystawić każdy pracodawca, od którego podatnik pobierał wynagrodzenie. Następnie wszystkie należy zamieścić w PIT-37.
Dla przedsiębiorców ustawodawca przewidział trzy rodzaje deklaracji podatkowych. Jedna z nich to PIT-36, który przedłożyć w urzędzie skarbowym powinni właściciele działalności gospodarczych rozliczający się z fiskusem na zasadach ogólnych. Oprócz nich druk ten przeznaczony jest dla osób fizycznych, których firma poniosła straty w roku poprzednim, mają obowiązek zapłaty podatku od środków trwałych lub chcą rozliczyć przychód małoletniego w ramach swojego.
Wariantem PIT-36 jest PIT-36L służący do rozliczeń przez przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą rozliczaną przy pomocy podatku liniowego. Z kolei właściciele firm, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, powinni wypełniać formularz PIT-28.
Uregulowanie kwestii podatkowych z urzędem skarbowym obejmuje również osoby, które w poprzednim roku osiągnęły korzyść majątkową niezwiązaną z pracą zarobkową. Przykładami są dochody ze sprzedaży papierów wartościowych, akcji spółek i realizacji praw do nich. Oprócz nich rozliczeniu podlega wzbogacenie się na innych instrumentach finansowych, w tym kryptowalutach. Takie osoby mają obowiązek przedłożyć PIT-38. Jeśli jednak zysk został osiągnięty wskutek wzrostów akcji giełdowych, płatnik wypełnia PIT-8c. Jeszcze inny rodzaj deklaracji, PIT-39, dotyczy dochodów uzyskanych w wyniku sprzedaży nieruchomości.
Jakie dochody są nieopodatkowane?
Przy rozliczaniu podatków warto pamiętać o ulgach, dzięki którym niektórych dochodów nie trzeba rozliczać. Jednym z przykładów jest tzw. zerowy PIT dla młodych, z którego mogą korzystać osoby niemające jeszcze 26 lat. Oprócz tego istnieje także PIT-0 dla osób starszych rezygnujących z przysługującego im świadczenia emerytalnego lub renty rodzinnej. Co ważne, przywilej ten dotyczy podatników mających co najmniej 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni) i nie podlega wyjątkom. Innymi słowy, płatnicy, którzy emeryturę mogą zacząć pobierać wcześniej, jak np. pracownicy służb mundurowych, nie mogą rozliczać się w ten sposób.
W przypadku PIT-0 warto też pamiętać o maksymalnej kwocie nieopodatkowanego dochodu wynoszącej 85 528 zł w skali roku. Powyżej tej sumy zaczynają obowiązywać przepisy o rozliczaniu podatków na zasadach ogólnych. Między 85 528 zł a 115 528 zł stawka ta wynosi 12%, a powyżej niej – 32%. Kluczową rolę odgrywa także źródło dochodu. Powinna być nim umowa o pracę, zlecenie lub własna działalność gospodarcza. Wszystkie formy zarobku niepodlegające zgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego, np. umowa o dzieło, wymagają odprowadzenia podatków.
Konsekwencje źle rozliczonego PIT-u
Niewłaściwy formularz deklaracji podatkowej oznacza, że płatnik w świetle prawa nie uregulował kwestii podatkowych. Warto mieć na uwadze, że zasada ta dotyczy również innych błędów. Nawet w przypadku wypełnienia właściwego formularza, ale z błędem w danych osobowych lub numerze PESEL, trzeba ponownie wypełnić dokument. Ponadto należy pamiętać o prawidłowym zaokrąglaniu deklarowanych kwot.
Literówki lub źle wpisane sumy nie są dla urzędu powodem do wymierzenia podatnikowi kary. W takich przypadkach obywatel otrzymuje pisemne wezwanie do poprawienia formularza. Wiąże się to ze złożeniem tzw. czynnego żalu, czyli przyznania się do pomyłki. Sankcji finansowych niekiedy unikają też te osoby, które nie rozliczyły się z fiskusem na czas.
W tej sytuacji można zadać sobie pytanie, czy powyższe przypadki realnie występują w przypadku deklaracji PIT-37. Rzeczywiście, od 2019 roku to urzędy skarbowe wypełniają je za podatników. Nie są one jednak w stanie skontrolować wszystkich ewentualnych dochodów. Z tego powodu to na osobie rozliczanej spoczywa obowiązek sprawdzenia deklaracji podatkowej. W razie potrzeby pozostaje do niej dopisać dodatkowe uzyskane korzyści finansowe. Co więcej, należy to zrobić, by nie zostać posądzonym o błąd lub zatajenie informacji przed administracją państwową. By to zrobić, należy zalogować się profilem zaufanym w państwowym serwisie Twój e-PIT.
Kary za nierozliczenie PIT-u
O ile drobne błędy nie są powodem wymierzania kar, o tyle poważne uchybienia już tak. Jednym z przykładów jest nieopłacenie podatków do kwoty wynoszącej pięciokrotność minimalnej pensji brutto w danym roku rozliczeniowym. Taki czyn urząd skarbowy traktuje jako wykroczenie, za które można otrzymać karę od 10% sumy najniższego wynagrodzenia aż do kwoty stanowiącej 20 takich pensji. W takiej sytuacji drogą odwołania ponownie jest wyrażenie czynnego żalu.
Zaległości podatkowe przekraczające kwotę pięciu najniższych pensji brutto uznawane są już za przestępstwo. Wówczas urząd skarbowy kieruje sprawę do sądu. W zależności od skali zaniedbania podatnik musi liczyć się z nałożeniem grzywny lub nawet pozbawieniem wolności.