Edukacja jest jednym z najważniejszych czynników określających przyszłość dzieci i młodzieży. Szansę na nią w teorii mają wszyscy, jednak praktyka uczy, że w większej mierze dotyczy to dzieci z lepiej sytuowanych rodzin. Brak środków finansowych blokuje lub utrudnia między innymi dostęp do studiów wyższych. Nie ma pieniędzy – nie ma nauki? Nie do końca, jest przecież system stypendiów, z którego mogą korzystać studenci.
Stypendia socjalne dla gorzej sytuowanych
Stypendia socjalne przeznaczone są dla studentów z rodzin niezamożnych, którzy dzięki temu mogą pozwolić sobie na utrzymanie się z dala od domu. Powiedzmy sobie jednak szczerze – obecny system nie do końca zdaje egzamin. Wiele osób – około 20% maturzystów – nawet nie wie o jego istnieniu. Ci, którzy z niego korzystają, narzekają na zbyt niski poziom pomocy, biurokrację, opóźnione wypłaty. Ba, znaczna część studentów teoretycznie uprawnionych do stypendiów socjalnych i tak ich nie otrzymuje. Nic więc dziwnego, że połowa studentów musi pracować, by się utrzymać. Wpływa to na edukację, rozwój, życie towarzyskie, ale jest w obecnej sytuacji konieczne.
W obecnej – bo trwają prace nad reformą systemu stypendiów socjalnych dla studentów, z planem której można zapoznać się na stronie https://www.lepszestypendia.pl/.
Polegać ma ona między innymi na automatyzacji całego procesu i umożliwieniu sprawdzenia przez Internet, czy stypendium będzie przysługiwało już bezpośrednio po maturze, przed złożeniem dokumentów na studia. Wszystko ma też przebiegać dużo szybciej i zdejmie ciężar biurokracji z uczelni oraz usprawni cały proces. Oczywiście plan reformy obejmuje też zwiększenie środków na stypendia socjalne, by faktycznie pomagały studentom utrzymać się i pozwalały skoncentrować na nauce.
Inne formy pomocy dla studentów
Skoro mowa o nauce, to studenci z najlepszymi wynikami mogą też liczyć na pomoc udzielaną bezpośrednio przez władze uczelni. Stypendium rektora, bo o nim mowa, przyznawane jest właśnie dla osób z najwyższą średnią, ale mają na nie szansę także studenci angażujący się w życie uczelni na innych polach – naukowych, artystycznych, sportowych. Wysokość stypendiów rektorskich jest ustalana na różnym poziomie w zależności od uczelni.
Podobne zasady obowiązują dla stypendium dla osób niepełnosprawnych. Ono również nie me jednej, centralnie ustalanej wysokości. Jednak we wspomnianej wcześniej reformie systemu stypendialnego ta kwestia również została uwzględniona. Proponowane jest ustalenie stawek dla różnych stopni niepełnosprawności, obowiązujących w tej samej wysokości w całym kraju. Taki rodzaj stypendium jest znaczącą pomocą i sposobem na wyrównywanie szans osób z niepełnosprawnościami. Borykają się one z trudnościami w codziennym życiu, mają też ograniczone możliwości podjęcia pracy zawodowej. Dzięki pomocy finansowej, niezależnej od stypendiów socjalnych, dostają szansę na rozwój i zdobywanie wiedzy, którą później będą mogli wykorzystać by poprawić swoją pozycję na rynku pracy.
Zarówno stypendia dla osób niepełnosprawnych jak i socjalne pozwalają uzyskać lepszy, łatwiejszy i pełniejszy dostęp do edukacji. Obecnie obowiązujący system nie odpowiada realiom dzisiejszego świata ani wymaganiom studentów. Można go zmienić tak, by sprawniej i lepiej pomagał tym, którzy pomocy potrzebują. A nawet trzeba.