Względy ekonomiczne sprawiają, że wielu Polaków decyduje się na wyjazd z kraju. Jak powinno wyglądać rozliczenie podatkowe takich osób? Jak obliczyć podatek dochodowy i jak uniknąć podwójnego opodatkowania? Sprawdź, kto i jak powinien złożyć deklarację podatkową w Polsce.
Praca za granicą a podatek w Polsce: najważniejsze informacje
Jak obliczyć podatek dochodowy podczas pracy za granicą? Polacy decydujący się na wyjazd zarobkowy powinni zapoznać się z aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi rozliczania podatkowego. Od 1 stycznia 2020 roku obowiązują przepisy ustanowione przez konwencję MLI, zmieniającą m.in. zasady dla polskich rezydentów podatkowych otrzymujących dochody z Wielkiej Brytanii.
Do istotnych zmian należą także nowelizacje ustaw o CIT, PIT oraz ryczałcie, obejmujące część podatników – wprowadzono istotne zmiany dotyczące ulgi abolicyjnej.
Kto musi rozliczyć się w Polsce?
Mówiąc ogólnie, obowiązek rozliczenia podatku w Polsce dotyczy polskich pracowników, także tych, którzy otrzymują wynagrodzenie z innych krajów. Podatku za pracę za granicą nie zapłacą ci, którzy zdecydowali się na stałą wyprowadzkę.
Jak ocenić, czy powinieneś rozliczyć się w kraju? Należy określić, czy jesteś polskim rezydentem podatkowym. Mianem tym określa się osoby, które przebywają w kraju przez ponad 183 dni w ciągu roku, lub takie, których ośrodek interesów życiowych znajduje się w Polsce.
Ministerstwo Finansów zauważa, że co do zasady polskim rezydentem podatkowym przestaje być osoba, która wyprowadziła się za granicę z rodziną. Według wyjaśnień MF pracownik zagraniczny wracający np. do rodziny powinien rozliczać się w Polsce. Aby ocenić rezydencję podatkową, należy jednak indywidualnie przeanalizować każdy przypadek.
Praca w Polsce u zagranicznego pracodawcy
Ze względu na coraz większy udział firm międzynarodowych na rodzimym rynku pracy oraz możliwość zdalnego wykonywania obowiązków zawodowych, polscy rezydenci podatkowi coraz częściej znajdują zatrudnienie u zagranicznych przedsiębiorców. W tym przypadku pracowników obowiązują przepisy polskiego prawa podatkowego – powinni rozliczać się jedynie z urzędem skarbowym w Polsce. Podlegają oni nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli rozliczają wszystkie swoje dochody w kraju.
Osoby zatrudnione w zagranicznych firmach powinny we własnym zakresie dopilnować regularnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce. Na koniec każdego okresu podatkowego pracownik powinien wykazać dochody, składając roczną deklarację podatkową (od zagranicznego pracodawcy nie otrzyma PIT-11).
Praca za granicą u polskiego pracodawcy
Nierzadko zdarzają się sytuacje, w których pracownik polskiej firmy zostaje oddelegowany do pełnienia swoich obowiązków poza granicami kraju. W tym przypadku, o ile dochody pochodzą z Polski, podatnik nie ma obowiązku rozliczania się w innym kraju. Od tej reguły jest jednak pewien wyjątek – jeśli długość delegacji wynosi co najmniej 183 dni w ciągu roku, licząc od pierwszego dnia pierwszego wyjazdu, podatnik może podlegać ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu – rozliczać się z dwoma fiskusami (czego nie należy mylić z podwójnym opodatkowaniem). W tym przypadku z dochodów uzyskanych w kraju należy rozliczyć się z polskim urzędem skarbowym, a z dochodów zagranicznych – w instytucji podatkowej kraju, w którym spędziło się pozostałą część roku podatkowego.
Praca sezonowa za granicą
Jak wygląda kwestia pracy sezonowej za granicą i podatku w Polsce? Osoby, które spędziły poza granicami kraju mniej niż 183 dni, a ich centrum interesów życiowych (np. firma, mieszkanie, rodzina) znajduje się w Polsce, powinny rozliczyć się wyłącznie z urzędem skarbowym w kraju. W tej sytuacji do składanej deklaracji podatkowej należy dołączyć również PIT/ZG.
Jak złożyć deklarację podatkową w Polsce?
Osoby objęte obowiązkiem podatkowym w Polsce, które uzyskiwały dochody za granicą, do standardowego formularza PIT-36, PIT-36L, PIT-38 lub PIT-39 powinny dołączyć także PIT/ZG. Jeśli kraj, w którym pracowały, korzysta z zasady wyłączenia z progresją, nie muszą wykazywać dochodów zagranicznych w przypadku braku zarobków w Polsce, jednak jeśli obowiązuje zasada proporcjonalnego odliczenia, konieczne jest wykazanie zagranicznych dochodów nawet wtedy, gdy nie pobierało się pensji w kraju. Należy zatem zorientować się, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania stosowana jest w państwie, z którego pochodzą zagraniczne zarobki podatnika.
Jak obliczyć podatek dochodowy?
By móc to zrobić, należy ustalić podstawę do opodatkowania – dochód. Należy odliczyć od niego sumę potrąconych lub opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. Jak wygląda ta kwestia, gdy w grę wchodzi praca za granicą? Podatek dochodowy odprowadzany jest w formie zaliczek w ciągu roku, jednak zagraniczny pracodawca odprowadza zaliczki na podatek dochodowy do fiskusa swojego kraju. Konieczne jest więc poinformowanie urzędu skarbowego o dochodach.
Co można odliczyć od dochodu?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że od dochodu można odliczyć kwotę potrąconych albo zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. Są one określone w osobnym akcie prawnym – ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
W przypadku podatku za pracę za granicą można odliczyć także składki, które odprowadzało się do zagranicznych systemów ubezpieczeń społecznych, o ile należały one do UE lub innych państw z Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także – w przypadku wykazania dochodów – wydatki rehabilitacyjne i darowizny.
Co można odliczyć od podatku?
Odliczeniu od podatku za pracę za granicą podlega kwota odprowadzanych składek na ubezpieczenie zdrowotne (maksymalnie 7,75% podstawy wymiaru składki). Od podatku można odliczyć także ulgi np. na dzieci oraz składki wymienione w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i opłaty do zagranicznych systemów ubezpieczeń zdrowotnych w państwach należących do UE lub EOG.
W przypadku należnego podatku można także odliczyć do 1% całej kwoty; środki mogą zostać przekazane wybranej organizacji pożytku publicznego.
Jak uzyskać zwrot nadpłaconego podatku za pracę za granicą?
Podatnicy, którzy wykazali dochody za pracę za granicą, zazwyczaj będą objęci prawem do zwrotu nadpłaconego podatku, o ile skorzystają z ulg podatkowych albo kwot wolnych od podatku obowiązujących w innym kraju.
Ze wspomnianych odliczeń można skorzystać po zakończeniu roku podatkowego. W przypadku, gdy wcześniejsze zaliczki na podatek za pracę za granicą były wyższe niż kwota wynikająca z deklaracji podatkowej, należy złożyć wniosek o zwrot nadpłaconej kwoty. Można to zrobić z Polski lub z kraju, w którym uzyskiwało się dochód, stosując wymaganą przez niego formę.
Podwójne opodatkowanie
Polski rezydent podatkowy podejmujący pracę za granicą powinien zwrócić szczególną uwagę na to, by uniknąć podwójnego opodatkowania. Przepisami regulującymi tę kwestię są stosowne międzynarodowe umowy oraz akty prawne obowiązujące w Polsce.
We wspomnianych aktach prawnych pojawia się m.in. pojęcie ulgi abolicyjnej, która od 2021 roku stosowana jest według nowych reguł. Ulga abolicyjna to możliwość obniżenia kwoty podatku w kraju rezydencji przy korzystaniu z metody proporcjonalnego odliczenia. Od 2021 roku maksymalna kwota odliczenia wynosi 1360 zł.
Jak uniknąć podwójnego opodatkowania?
W przypadku pracy za granicą i podatku w Polsce pojawia się ważne zagadnienie – uniknięcie podwójnego opodatkowania. Za wyeliminowanie zjawiska podwójnego opodatkowania odpowiadają międzynarodowe oraz krajowe akty prawne. Polscy rezydenci podatkowi, którzy złożą zeznanie, powinni pamiętać o możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej.
Metodami na uniknięcie podwójnego opodatkowania są zastosowanie proporcjonalnego odliczenia lub wyłączenia z progresją, których zasady określono w aktach prawnych. By polski rezydent podatkowy mógł określić, z której z nich może skorzystać, powinien sprawdzić, która z wymienionych metod obowiązuje między Polską a krajem, w którym osiągnął dochód.
Metoda proporcjonalnego odliczenia
Metoda proporcjonalnego odliczenia stosowana jest przez polskich rezydentów podatkowych pracujących m.in. w następujących krajach:
– Wielka Brytania,
– Irlandia,
– Norwegia,
– Belgia,
– Holandia,
– Kanada,
– Austria
– USA.
Rozliczenie na jej podstawie wygląda następująco: dochód uzyskany za granicą podlega opodatkowaniu w Polsce, lecz odlicza się podatek zapłacony w innym kraju od kwoty należnej Urzędowi Skarbowemu.
Metoda wyłączenia z progresją
W odniesieniu do części krajów stosuje się tzw. metodę wyłączenia z progresją. Jest to rozwiązanie odpowiednie dla podatników, którzy pracowali m.in. w następujących krajach:
– Czechy,
– Francja,
– Hiszpania,
– Niemcy,
– Portugalia,
– Szwecja,
– Włochy.
Wskazane rozwiązanie zakłada odliczenie dochodu z innego kraju od podstawy opodatkowania w Polsce. Oznacza to, że pracownicy, którzy nie zarabiają w Polsce, nie mają obowiązku składania zeznania podatkowego w kraju. Z kolei osoby, które uzyskują dochód również w Polsce lub rozliczają się wspólnie z małżonkiem pracującym w kraju, powinny złożyć PIT/ZG.