Niespłacony dług to problem z którym boryka się wielu przedsiębiorców, ale także osób prywatnych. Może on wynikać z różnorodnych przyczyn i często wiąże się z utratą płynności finansowej. Niezależnie od czynników, które doprowadziły do takiej sytuacji, nie warto odpuszczać. Warto dochodzić swoich należności i dążyć do odzyskania środków. Czy jednak proces – jak zwykło się mówić potocznie – „ściągania długów” warto poprowadzić samodzielnie? Jakie są tutaj możliwości?
Na czym właściwie polega samodzielne ściąganie długów?
Jeżeli wierzyciel zdecyduje się spróbować odzyskać należności na własną rękę, oznacza to, że bierze na siebie obowiązek przestrzegania przepisów prawa w tym zakresie, jak również stosowania się do zasad dobrych obyczajów. Może to zrobić zarówno w sposób polubowny, jak i przy wykorzystaniu narzędzi sądowo-egzekucyjnych. Ponieważ droga sądowa jest długotrwała, zwykle lepiej jest na początku spróbować rozwiązać sprawę polubownie, a dopiero gdy to nie poskutkuje – wejść na drogę prawną.
Alternatywą dla samodzielnego „ściągania długów” jest po prostu zaangażowanie w proces niezależnego podmiotu zewnętrznego, który przejmie na siebie odzyskanie należności. Zwykle jest to profesjonalna firma windykacyjna, która podejmuje określone kroki w celu uregulowania długu, jak np. KRUK S.A.
Samodzielna windykacja polubowna
Polubowne ściąganie długów oznacza wszelkie dopuszczalne działania podejmowane przez wierzyciela w celu uzyskania dobrowolnej spłaty, bez uciekania się do przymusu państwowego. To zdecydowanie krok, którego nie warto pomijać, ponieważ nawet jeśli dłużnik przez pewien czas uchylał się od płacenia, to widząc konsekwencję działań wierzyciela, może zdecydować się na spłatę. . Jakie metody może obejmować samodzielna windykacja polubowna? Najczęściej wykorzystuje się pisemne wezwania do zapłaty, a oprócz tego można kontaktować się z dłużnikiem za pośrednictwem telefonu, SMS-ów, maili, a nawet osobiście.
O czym pamiętać, jeżeli chcemy wpłynąć na postępowanie osoby zadłużonej? Przede wszystkim warto dać przypomnieć, że w razie niezwrócenia wskazanej kwoty, sprawa może zostać przekazana na drogę prawną/sądową, a następnie skierowana do windykacji komorniczej. Warto również zadbać o to, by zadłużony miał świadomość, że jego nazwisko może zostać zgłoszone do tzw. „rejestrów dłużników”, takich jak np. ERIF BIG. Wpis taki będzie widniał w bazie do momentu uregulowania należności i może mieć wpływ na wiarygodność kredytową.
Samodzielna windykacja sądowo-egzekucyjna
W przypadku, gdy tzw. windykacja polubowna nie zadziała, wierzyciel może na własną rękę zgłosić się do sądu, a po uzyskaniu nakazu zapłaty z tytułem wykonawczym – do komornika. Tutaj warto jednak pamiętać o tym, że konieczne jest zebranie odpowiedniego materiału dowodowego, a kiedy już dojdzie do rozprawy w sądzie – wcześniej dobrze jest się do niej właściwie przygotować tak by w czasie rozprawy operować wyłącznie faktami.
Należy też podkreślić, że nawet pozytywny wynik postępowania cywilnego może nie przynieść oczekiwanych rezultatów. W związku z tym wierzyciel powinien złożyć wniosek o klauzulę wykonalności, a nawet i wówczas konieczne może się okazać rozpoczęcie postępowania egzekucyjnego, którego wykonaniem zajmować się będzie komornik.
Wady i zalety samodzielnego ściągania długów
Windykowanie na własną rękę wiąże się oczywiście z kilkoma korzyściami. Jedną z najistotniejszych jest minimalny koszt, jaki należy ponieść. Będą to koszty wysłanych pism czy wykonanych telefonów. Zawsze istnieje prawdopodobieństwo, że windykacja polubowna zadziała, wobec czego obejdzie się bez rozprawy sądowej. Ponadto wierzyciel ma wówczas możliwość zachowania dobrych relacji z zadłużonym. Tego typu sytuacje są też okazją do poszerzenia znajomości prawa, ponieważ przed przystąpieniem do działań warto sprawdzić, jakie postępowanie mieści się w granicach prawa, co z perspektywy osoby prowadzącej działalność gospodarczą (i nie tylko) może się okazać bardzo cenne w przyszłości.
Niestety takie rozwiązanie pociąga też za sobą wiele wad. Przede wszystkim trzeba zwykle poświęcić wiele czasu, by samodzielna windykacja przyniosła określone skutki. Należy zatem wycenić również swój czas w kontekście zysku, jaki moglibyśmy osiągnąć, czy to poprzez pracę zawodową, czy działalność firmy, w czasie, który przeznaczyliśmy na działania windykacyjne. Podejmowane działania muszą być regularne i dobrze przemyślane, a także zgodne z przepisami prawa i przestrzeganiem dobrych obyczajów.
Czas poświęcony na opracowywanie planu i jego realizowanie mógłby z powodzeniem zostać przeznaczony na dalszy rozwój działalności.
Dodatkowo ściąganie długów na własną rękę to także pewne ryzyko. Trzeba wówczas samodzielnie przestrzegać przepisów prawa, w tym terminów przedawnienia. Nie można także przekroczyć dozwolonych prawem metod, np. nie wolno o długu powiadomić osób trzecich, a oprócz tego może się okazać, że nasze działania są nieskuteczne (dłużnik nie traktuje ich poważnie). Dlatego warto zawsze rozważyć zaangażowanie w sprawę specjalistycznej firmy windykacyjnej.